Merhabalar, bugün sizlere Eyüp ÇELİK‘in yazmış olduğu yeni internet yasası ve engellemeler hakkındaki bilgilendirici makalesini paylaşmak istedim.
1) Eski Yasa ve Yeni Yasa Nasıl Çalışıyor?
Bir siteye girdiğimizde (youtube.com vb) bu site adresi DNS sunucu sayesinde IP adreslerine çevrilir. İnternet üzerindeki iletişim IP adresleri üzerinden yapılmaktadır. IP adresleri cep telefonu gibi benzersiz numaralardır. Örneğin rehberimizdeki birine telefon açmak istediğimizde, rehberimizi açıp adını yazar ve ardından arama tuşuna basarız. Oysa telefonumuz ismi değil telefon numarasını aramaktadır. İnternette de bu durum aynıdır. Bir siteye girdiğimizde, o sitenin adresi IP adresine (numaralara) çevrilir ve site görüntülenir.
- Eski Yasa: Türkiye’deki ISP (internet sağlayıcısı) firmaları kendi kurumlarında girdiğimiz siteleri IP adresine çevirmek için DNS sunucuları kullanmaktaydılar. Bir siteye girmek istediğimizde öncelikle ISP firmasının DNS sunucusu ile iletişime geçeriz. ISP firmasında bulunan DNS sunucusu bizi hangi IP adresine yönlendirirse o siteyi açmış oluruz. Bu DNS sunucusu esas gitmemiz gereken IP adresi yerine bizi başka IP adresine yönlendirdiğinden dolayı engellenmiş sitelere erişimemekteydik. Bu yüzden DNS adresimizi ISP firmasının DNS adreslerinden farklı bir adres ile değiştirdiğimizde bu engel ortadan kaldırılmış oluyordu.
- Yeni Yasa: DNS sunucularının ismi (youtube.com vb) IP adresine çevirmesi, gittiği adresin engellenmesi yerine IP adresine erişim kısıtlanacaktır. Böylelikle DNS sunucusunun manipülasyonu engellenmiş olacak ve nihayetinde o siteye erişim DNS adres değişikliği ile sağlanamayacaktır.
Engellemeler Arasındaki Farklar
Bir önceki soruda bahsettiğim gibi tüm olay DNS sunucusunun varlığı üzerinde gelişmektedir. Alan adı engellemesinde DNS sunucusu esas gitmesi gereken IP adresi yerine başka bir IP adresine yönlendirilmektedir. IP engellemesi durumunda da sitenin IP adresine erişimin tamamen kapatılması durumu söz konusudur.
2) VPN ve Proxy Yazılımları Çalışacak mı?
Yeni yasa ile birlikte bilinen VPN programları ve Tünelleme yazılımları malesef ki engellenecektir. Kullanıcıların bu bilinen tünelleme yazılımları ile internete çıkması yasaklanacaktır. Ancak bilinen IP adresleri değiştirildiğinde yasak atlatılmış olacaktır.
VPN’ler nasıl engellenecek?
VPN programlarının çalışmaması kısmen bu firmaların IP adreslerinin engellenmesi ve kullanmış oldukları “signature” ile yapılabilir. Ancak bu yüzde yüz engellenemez. Çünkü bu tarz yazılımlar sürekli olarak IP adresi değişirler ve bu IP adreslerine erişimin tek tek engellenmesinden yola çıkacak olursak, teknik olarak bunu yüzde yüz engelleyemezler. Kısmi bir engelleme yapılmış olur.
3) VPN veya Proxy Sunucuları ile Yasaklı Sitelere Erişilebilecek mi?
Özel VPN adresleri üzerinden çıkış yapılabilecektir (Engellenmiş olanlar hariç). Örneğin çok basit bir teknikle herkes yurt dışında yayın yapan VPS / VDS gibi sanal sunucular kiralayıp, kendi VPN / Proxy sunucularını kurarak bunlar üzerinden internete çıkabilirler. Bu sanal sunucular aylık 15-20 lira gibi küçük ücretler ile herkes tarafından alınabilir. Hatta bu sunucular üzerine proxy sunucusu roller kurularak başkalarının da internete çıkması sağlanabilir. Alınan bu sunucunun IP adresinin engellenmesi durumunda başka bir ülkeden başka bir IP adresine sahip yeni bir sunucu kiralanabilir. Aksi durumda bu tarz yazılımların ve işlemlerin engellenmesi ancak Türkiye dışındaki tüm sistemlere erişimin kapatılması ile mümkün olabilir. Türkiye dışındaki tüm ülkelere erişim kapatılmadığı sürece bu yöntemler ile erişimler tamamen engellenemez.
4) Siteler Tamamen Engellenmeyecek, Bunun Yerine Sadece Sayfalar mı Engellenecek?
Site sayfalarının engellenmesi ancak sitede bulunan bütün linklerin ISP firmaları tarafından işlenmesi ile yapılabilir. Bu noktada aslında yapılan işin rengi çok değişmiş oluyor. Çünkü bu sayfa engellemesi işlemini yapabilmek için kullanıcıların görüntülediği tüm sayfaların kayıt altına alınması sayesinde yapılabilir. Yani aslında bu durumda internette girdiğimiz her sayfa kayıt altına alınmış olacak. Hali ile bu sanal bir fişleme olarakta düşünülebilir. Çünkü hangi kullanıcının hangi sayfaya gittiği görülebilecektir.
Bu engelli sayfalara VPN veya Proxy ile erişilebilecek mi?
Bu sayfa bazında kısıtlama yapmakla mümkündür. Ancak VPN veya Tünelleme yazılımları ile bu engelleme işlemi aşılabilecektir.
5) Bu İş Başka Ülkelerde Nasıl İşliyor?
Başka ülkelerde erişim benzer şekilde engellenmektedir. Ancak Avrupa ülkelerinde daha çok çocuk pornosu ve benzeri yayınlar engellenmektedir. Ülkemizde bugün 40.000 den fazla web sitesine erişim engellenmiş durumdadır. Bu sayı Avrupa’daki engellemelerin toplamından bile çok daha fazladır. Ülkemizde bu engelleme artık engellemeden öte sansürlemeye dönüşmüş durumdadır. Çünkü bir web sitesinin engellenmesi suçu işleyen siteyi değil o siteye giren kullanıcıyı cezalandırmaktadır.
En çok engelleyen ülkelerde nasıl oluyor?
Çin’de ve İran’da yasaklar söz konusu ancak Çin’deki yasaklar bizim internet yasaklarımız kadar çok değil. İnternet yasakları Kuzey Kore ve İran’da daha fazladır. İran kendisine uygulanan ambargo ve dış saldırılardan dolayı dış dünyaya iletişim sağlamamaktadır. Benzer şekilde Kuzey Kore’de zaman zaman internet erişimini durdurmaktadır.
Yeni yasa ile biz nasıl olacağız?
Yeni yasa bizi büyük oranda bu ülkelere yaklaştıracaktır. Ve bu hali ile yeni yasa by-pass edildikten sonra birileri internetin tamamen kapatılması yönünde kanun teklifleri vereceği beklenmektedir. Bu internetin kapatılması durumu da diğer ülkelere benzememizi sağlayacaktır.
6) Yeni Sistemin Engelleri Aşılabilecek mi?
Aslında internette aşılmayacak bir sistemin olması çok zor. Yeni yasa ile engeller önceki sorularda belirttiğim şekillerde aşılabilecektir. Yasaklar her zaman yeni yolların bulunması anlamına gelmektedir.
Engelli sitelere proxy yazılımları ile erişilebilecek mi?
Evet benzer yazılımlar kullanılabilecektir. Ancak engellemeler IP bağımlı yapıldıktan sonra engellemeye takılmayan IP adresleri ve yazılımlar üzerinden engellemeler by-pass edilebilecektir.
7) ISP (Servis Sağlayıcıları) Firmaları Ziyaret Ettiğimiz Her Siteyi Kayıt Altına Alacak mı? Sistem Nasıl İşleyecek?
Bu durumda VPN veya TOR kullanarak ziyaret edilen siteyi servis sağlayıcılarından saklamak mümkün mü?
Evet mümkündür. Zaten bu bir nevi sanal fişleme olacaktır. Kimin hangi adrese girdiği, neyi seyrettiği, en çok nerelerde zaman geçirdiği, hangi sıklıkla ziyaretler gerçekleştirdiği gibi bilgiler saklanacaktır. VPN veya TOR benzeri yazılımlar kullanıldığında da benzer loglar tutulmuş olacak fakat gerçek IP adresi ile gidilmediğinden tutulan loglar gerçek bir kişiye ait bilgiler tutulmamış olacaktır.
8) VPN veya Proxy Yazılımlardan Başka Alternatifler Var mı?
Evet var. Kişinin VPS / VDS gibi sanal sunucular ile kendine özel VPN yapısı kurması, Amazon’da bulunan Cloud sunucularının tünelleme sunucuları haline getirilerek kullanılması, ücretli proxy servisleri gibi bir çok yöntem ile bu engeller rahatlıkla aşılabilecektir. İnternete çıkan hiç bir bilgisayar yüzde yüz engellenemez.